Kontakt z pracownikiem po godzinach pracy

Kontakt pracodawcy z pracownikiem w dobie technologii cyfrowej

W dobie technologii cyfrowej kontakt pracodawcy z pracownikiem pracy stał się łatwiejszy niż kiedykolwiek. Odnosi się to nie tylko do nawiązywania kontaktu w godzinach pracy, ale i poza nimi. Na taki stan rzeczy postanowił zareagować australijski rząd, wprowadzając przepisy umożliwiające ignorowanie telefonów od szefa po godzinach pracy.

Z punktu widzenia przepisów polskiego prawa, kontakt z pracownikiem po godzinach pracy nie jest jednak czymś pożądanym. Od reguły tej istnieją jednak pewne wyjątki.

Dyżur i praca w godzinach nadliczbowych

Dyżur i zobowiązanie do pracy w godzinach nadliczbowych stanowią przypadki dozwolonej ingerencji pracodawcy w standardowy czas pracy.

Pracodawca może zobowiązać pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę (dyżur). Za czas dyżuru, z wyjątkiem dyżuru pełnionego w domu, pracownikowi przysługuje czas wolny od pracy w wymiarze odpowiadającym długości dyżuru, a w razie braku możliwości udzielenia czasu wolnego – wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania.

Praca w godzinach nadliczbowych jest natomiast dopuszczalna w razie:

• konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,
• szczególnych potrzeb pracodawcy.

Czas pełnienia dyżuru oraz wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych nie może jednak naruszać prawa pracownika do odpoczynku zgodnie z zasadami określonymi w kodeksie pracy.

Kontakt z pracownikiem po godzinach pracy – czy jest dozwolony?

Pracownik powinien pozostawać do dyspozycji pracodawcy w godzinach pracy. Poza godzinami pracy pracownik obowiązku takiego nie ma. Wobec tego nie jest zobowiązany do reagowania na telefony szefa lub inne próby kontaktu (zarówno ze strony pracodawcy, jak i jego klientów lub kontrahentów). Nieodebranie połączenia od szefa lub nieodpisanie na wiadomość poza godzinami pracy nie powinno zatem rodzić dla pracownika negatywnych konsekwencji. Wyjątkiem może być pełnienie dyżuru lub praca w godzinach nadliczbowych.

Kontakt z pracownikiem podczas urlopu

Przepisy prawa pracy gwarantują pracownikowi prawo do do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Prawa tego pracownik nie może się zrzec. Podobnie jak z prawem do odpoczynku, pracodawca powinien respektować prawo pracownika do urlopu i nie podejmować kontaktu z pracownikiem w okresie urlopu.

Pracodawca może wprawdzie odwołać pracownika z urlopu (i w tym celu podjąć z nim kontakt), ale tylko wówczas, gdy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nieprzewidziane w chwili rozpoczynania urlopu. Odrębną kwestią jest kontakt z pracownikiem na jego prywatny numer telefonu lub e-mail. Pracownik nie ma bowiem obowiązku ujawniania takich danych w celach służbowych.

Prawo do odpoczynku i prawo do prywatności to dobra osobiste

Praktyka życia codziennego stale wykształca nowe kategorie dóbr osobistych. Prawo do odpoczynku może być wobec tego kwalifikowane jako odrębne dobro osobiste. Odpoczynek, chociaż będący przeciwieństwem efektywnego świadczenia pracy, jest ściśle związany z problematyką organizacji czasu pracy. Od organizacji tej zależy rzeczywista możliwość skorzystania przez pracownika z prawa do odpoczynku, pozwalającego na regenerację sił wydatkowanych w procesie pracy i przechodzenie ze sfery zawodowej do sfery życia prywatnego.

Nie chodzi tylko o przepisy

Wychodząc poza ramy prawne prawa do odpoczynku musimy pamiętać, że ważnym aspektem jest również dobrostan psychiczny i fizyczny pracowników. Stanowi on fundamentalny element kultury organizacyjnej i ma ogromny wpływ na wydajność i satysfakcję z pracy. Praca poza standardowymi godzinami może bowiem prowadzić do wypalenia zawodowego, stresu oraz problemów zdrowotnych. Pracodawcy powinni więc dbać o to, aby ich pracownicy mieli realną możliwość regeneracji i odpoczynku.

Warto rozważyć również wprowadzenie rozwiązań, które umożliwiają wyciszenie powiadomień służbowych po godzinach pracy, np. automatyczne odpowiedzi na e-maile czy ustawienia „trybu offline” w aplikacjach komunikacyjnych. Takie rozwiązania nie tylko zwiększają komfort pracowników, ale również pomagają w utrzymaniu zdrowej granicy między pracą a życiem prywatnym.

Radio 357 – rozmowa podczas audycji „Popołudniówka”

W dniu 9 lutego 2024 roku Jakub Nowosielski miał przyjemność bycia gościem rozmowy na antenie Radia 357 podczas audycji „Popołudniówka”. Rozmowa dotyczyła tematu kontaktu z pracownikiem po godzinach pracy, a także związanych z tym prawami pracownika i pracodawcy

Audycja jest dostępna do odsłuchania pod adresem: https://radio357.pl/podcasty/audycje/popoudniowka-357/

Pomoc adwokata w sprawach pracowniczych

Kancelaria świadczy pomoc w zakresie prawa pracy zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Potrzebujesz pomocy adwokata w sprawach pracowniczych? Możesz skontaktować się z Kancelarią telefonicznie, za pośrednictwem maila lub dostępnego na stronie formularza kontaktowego.

Kancelaria adwokacka działa w szczególności w obszarze następujących miast: Gdynia, Gdańsk, Sopot, Wejherowo, Rumia, Reda. Jesteś spoza Trójmiasta? Nie stanowi to przeszkody – współpracę możemy nawiązać również online.

Stan prawny aktualny na dzień: 24 lipca 2024 roku