Zaległe wynagrodzenie za pracę – jak je odzyskać?

Zaległe wynagrodzenie za pracę to problem, z którym mierzy się wielu pracowników w Polsce. Pracownicy często nie zdają sobie sprawy z praw przysługujących im w sytuacji opóźnienia lub braku zapłaty wynagrodzenia na czas. Brak wypłaty pensji na czas stanowi natomiast poważne naruszenie praw pracowniczych i może skutkować nawet odpowiedzialnością pracodawcy za wykroczenie lub przestępstwo. Co ważne, pracownik nie musi – a nawet nie powinien – wobec takiego zachowania pracodawcy pozostawać bierny.

Z tego wpisu dowiesz się o zasadach ochrony wynagrodzenia za pracę. Uzyskasz także odpowiedź na pytanie co zrobić, gdy pracodawca zalega z zapłatą wynagrodzenia. Poznasz również powody, dla których warto skorzystać z pomocy adwokata.

Ochrona wynagrodzenia za pracę

Wynagrodzenie za pracę jest świadczeniem szczególnie chronionym przez przepisy. Pracownik nie może bowiem zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść tego prawa na inną osobę.

Wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie. Wynagrodzenie za pracę płatne raz w miesiącu wypłaca się natomiast z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości. W każdym przypadku wypłata nie może następować później niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego. Jeżeli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia za pracę jest dniem wolnym od pracy, wynagrodzenie wypłaca się w dniu poprzedzającym. Jednocześnie wynagrodzenie za pracę powinno być wypłacone przynajmniej w wysokości określonej przez przepisy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Co istotne, pracodawca na żądanie pracownika, jest obowiązany udostępnić do wglądu dokumenty, na których podstawie zostało obliczone jego wynagrodzenie.

Potrącenie z wynagrodzenia – kiedy jest możliwe?

Często zdarza się, że powodem braku zapłaty wynagrodzenia za pracę jest potrącenie z wynagrodzenia dokonane przez pracodawcę. Praktyka pokazuje jednak, że potrącenia takie w znacznej większości nie są zgodne z prawem, a pracodawca nie może odmawiać zapłaty wynagrodzenia.

Dokonywanie przez pracodawcę potrąceń z wynagrodzenia za pracę jest możliwe tylko w ściśle określonych przez przepisy przypadkach. Często jednak pracodawcy, wbrew przepisom, informują pracownika o potrąceniu w związku z pewnymi okolicznościami lub zdarzeniami. Najczęściej jako przyczynę wskazują niską jakość pracy, niewyrobienie targetów albo inne zawinione przez pracownika okoliczności. Takie postępowanie pracodawcy jest niezgodne z prawem.

Z wynagrodzenia za pracę możliwe jest potrącenie jedynie następujących należności:

• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych,
• sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,
• zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi,
• kary pieniężne nałożone na pracownika z tytułu odpowiedzialności porządkowej.

Poza tym, należności inne niż wskazane wyżej mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie. Oznacza to, że jeżeli pracodawca bez zgody pracownika dokonuje potrąceń z wynagrodzenia, narusza przepisy prawa pracy.

Co zrobić gdy pracodawca zalega z zapłatą wynagrodzenia?

Przede wszystkim pracownik nie powinien pozostawać bierny wobec zalegania przez pracodawcę z zapłatą wynagrodzenia. Zalecane jest niezwłoczne podjęcie kroków prawnych celem wyegzekwowania zaległości.

Wezwanie pracodawcy do zapłaty zaległości

W pierwszej kolejności pracownik powinien wezwać pracodawcę do zapłaty zaległego wynagrodzenia. Przepisy nie przewidują formy takiego wezwania, jednak dobrze, aby przybrało ono formę pisemną. W wezwaniu określić należy wysokość zaległości oraz wskazać sposób, w jaki pracodawca ma ją uiścić.

Skarga do Państwowej Inspekcji Pracy

Pracownik ma prawo skierowania skargi do właściwego miejscowo inspektoratu pracy. Inspektor pracy może wszcząć kontrolę i zażądać od pracodawcy wyjaśnień. Jeżeli kontrola wykaże, że pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia wcale lub nie otrzymuje go na czas, inspektor może nakazać pracodawcy wypłatę wynagrodzenia, a także wszcząć postępowanie w sprawie popełnienia wykroczenia przeciwko prawom pracownika.

Zainteresowanie inspekcji pracy może stanowić dla pracodawcy impuls do wywiązania się ze swoich zobowiązań względem pracownika.

Pozew o zapłatę wynagrodzenia

Jeżeli polubowne sposoby odzyskania wynagrodzenia nie przyniosły oczekiwanego rezultatu, konieczne może być pozwanie pracodawcy o zapłatę zaległości. W tym celu należy przygotować pozew, w którym zawarte będzie żądanie zasądzenia sumy zaległości wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Żądanie należy odpowiednio uzasadnić i przedstawić dowody na poparcie swoich twierdzeń.

Zaległe wynagrodzenie z umów cywilnoprawnych

W przeciwieństwie do wynagrodzenia i innych świadczeń z umowy o pracę, wynagrodzenie z umów cywilnoprawnych (umowa o dzieło, zlecenia, świadczenia usług, współpracy B2B) korzysta ze znacznie węższej ochrony prawnej.

Zleceniodawcy mają obowiązek respektowania przepisów ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Wysokość wynagrodzenia powinna być ustalona w umowie w taki sposób, aby wysokość wynagrodzenia za każdą godzinę wykonania zlecenia lub świadczenia usług nie była niższa niż wysokość minimalnej stawki godzinowej. Ponadto w przypadku umów zlecenia i umów o świadczenie usług zawartych na czas dłuższy niż 1 miesiąc, wypłaty wynagrodzenia w wysokości wynikającej z wysokości minimalnej stawki godzinowej dokonuje się co najmniej raz w miesiącu.

Jeżeli zleceniodawca nie wypłaca wynagrodzenia przynajmniej w wysokości stawki minimalnej, zleceniobiorcy przysługuje wyrównanie do wysokości tej stawki. Jeżeli natomiast zleceniodawca – w przypadku umów dłuższych niż miesiąc – nie wypłaca wynagrodzenia co najmniej raz w miesiącu, zleceniobiorca może żądać zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie.

Wynagrodzenie z umów cywilnoprawnych nie podlega jednak ograniczeniom dotyczącym dokonywania potrąceń. Potrącenie należności zleceniodawcy z należnościami zleceniobiorcy możliwe jest w każdym przypadku prawnie dopuszczalnym. Zgodnie z art. 498 Kodeksu cywilnego, potrącenie jest możliwe, gdy obie strony są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami. Ponadto przedmiotem obu wierzytelności muszą być pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku. Oprócz tego, warunkiem potrącenia jest wymagalność wierzytelności i możliwość ich dochodzenia przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Czy pracodawca podlega karze za zaleganie z zapłatą wynagrodzenia?

Pracodawca, który zalega z wypłatą wynagrodzenia, ponosi przede wszystkim odpowiedzialność za wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, jeżeli pracodawca nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę, obniża jego wysokość albo dokonuje bezpodstawnych potrąceń, podlega karze grzywny od 1.000 złotych do nawet 30.000 złotych. Ta sama kara czeka pracodawcę, który nie wypłaca innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika, albo bezpodstawnie obniża jego wysokość.

Jeżeli brak wypłaty wynagrodzenia ma charakter złośliwy lub uporczywy, pracodawca może również odpowiadać za przestępstwo przewidziane w art. 218 § 1a Kodeksu karnego. Wówczas pracodawcy grozi kara grzywny, ograniczenia wolności a nawet kara pozbawienia wolności do lat 2.

Zaległe wynagrodzenie – dlaczego warto skorzystać z pomocy adwokata?

Sprawy o zaległe wynagrodzenie za pracę często wydają się proste, ale w praktyce mogą wymagać dużego zaangażowania oraz wiedzy prawnej. Każda sprawa jest jednak inna. Ważne zatem, aby działania prawne poprzedzone były analizą stanu faktycznego i prawnego. W tym celu warto skorzystać z pomocy adwokata posiadającego doświadczenie w sprawach z zakresu prawa pracy.

Adwokat pomoże przede wszystkim w następującym zakresie:

• dokona kompleksowej analizy sprawy i udzieli w tym zakresie porady,
• sporządzi wezwanie do zapłaty, którym objęte będą wszelkie zaległości,
• pomoże w skierowaniu skargi do inspekcji pracy,
• przygotuje pozew o zapłatę oraz przeprowadzi przez całe postępowanie sądowe (w tym również będzie reprezentował pracownika w mediacji),
• w przypadku uzyskania prawomocnego orzeczenia sądu zasądzającego zaległości, skieruje sprawę do egzekucji komorniczej.

Zaległe wynagrodzenie – pomoc adwokata (Gdynia, Gdańsk, Sopot)

Kancelaria adwokacka świadczy kompleksową pomoc w zakresie prawa pracy, w tym również w zakresie windykacji zaległego wynagrodzenia za pracę. Jeżeli uważasz, że pracodawca popełnił wykroczenie lub przestępstwo, kancelaria pomoże również w zakresie sprawy karnej lub wykroczeniowej. Potrzebujesz pomocy adwokata związanej z zaległym wynagrodzeniem? Z Kancelarią możesz skontaktować się telefonicznie (+48 516 969 888), za pośrednictwem maila (adwokat@jakubnowosielski.pl) lub dostępnego na stronie formularza kontaktowego (Kontakt). Uzyskaj profesjonalną pomoc prawną!

Kancelaria działa w szczególności w obszarze następujących miast: Gdynia, Gdańsk, Sopot, Wejherowo, Rumia, Reda, Pruszcz Gdański, Kartuzy, Żukowo. Jesteś spoza Trójmiasta? Nie stanowi to przeszkody – współpracę możemy nawiązać również online.